BASA ENDAH

Basa kang dirakit kanthi nggatekake endahing sastra kanggo nambahi nges-e(endahe) basa. Sakliyane kanggo ing pasrawungan, basa endah umume uga digunakake kanggo basa ing pedhalangan, pambiwara ing pahargyan manten, kethoprak, drama jawa, geguritan, lsp.

Tuladha :

1.   Prekara kuwi aku ora weruh kenthang kimpule, mula yen ana bot repote sangganen dhewe.

(prakara kuwi aku ora ngerti apa-apa, temahane tanggungen dhewe)

2.   Wiwit cilik uripku tansah katula-tula katali

(wiwit isih cilik, aku tansah ngalami ora kepenak, kerep nemu cilaka)

3.   Sadulure disebratake, jare dadiya suket emoh nyenggut, dadia godhong emoh nyuwek, dadia banyu emoh nyawuk.

(saking nesune/emosi nganti sedulure dhewe ora diaku maneh)

4.   Anggone memitran katon sayuk rukun, prasasat ora tau benggang sanyari.

(anggone kekancan katon rukun banget, kaya-kaya ora kena pisah)

5.   Ana surabaya aku ora weruh lor-kidul, mula aku ora krasan.

(ana surabaya aku ora weruh ngendi-endi)

6.   Ora ana udan, ora ana barat, ngerti-ngerti bapak kok duka dadakan

(ora ana sabab apa-apa, ujug-ujug bapak kok banjur duka)

7.   Wadinen sing primpen, suket, godhong, kayu, watu aja ana sing krungu, ngemungna aku lan kowe.

(simpenen ing primpen, aja ana sapa-sapa sing ngerti marang wadi iki)

8.   Aja ngendel-ngendelake endahing rupa lan sugihe bandha, awit karo-karone bisa sima sakedhap netra.

(aja njagakaken baguse rupa, sugihen bandha, loro-lorone bisa ilang sanalika)

9.   Guru punika kedah gadhah awatak maklum, momot, lan mengku.

(guru punika kedah gadhah manah sabar lan ageng pangapunten)

10.                Saiki bapak wis sepuh, mungguhe srengenge wis adoh saka pletheke, cedhak marang surupe.

(saiki bapak wis tuwa wis mungkur marang sakabehe)